Opinie
door: Jelle Simons
326 mensen werden zondag opgepakt tijdens een ludiek protest van Feyenoordsupporters. Een onnodig overspannen reactie van de politie, aldus Jelle Simons. “Dit soort onschuldige protesten moeten ze in goede banen leiden, niet de kop indrukken.”
Kunt u zich dat meisje op de Dam nog herinneren? Joanna is haar naam. Ze is geen fan van het koningshuis en stak dat tijdens de kroning van ‘onze’ majesteit niet onder stoelen of banken. Te midden van duizenden monarchieminnende Nederlanders maakte ze de onvergeeflijke fout een stukje karton omhoog te houden met daarop de tekst: ‘ik ben geen onderdaan’. Reden genoeg voor een paar oplettende agenten haar staande te houden en af te voeren naar het bureau. Iets met verstoring van de openbare orde, aldus het excuus van de dienders. Iets met een inschattingsfout, aldus het excuus dat burgemeester van der Laan achteraf aan een aantal journalisten gaf.
Varkensmuts
Tijdens het bezoek van Geert Wilders aan Spijkenisse op 23 januari werd de openbare orde ook bruut verstoord. Ditmaal door tien feministen die publiekelijk hun ongenoegen uitten over de poging van de PVV-voormanom de groepsaanrandingen in Keulen te gebruiken voor het eigen electorale gewin. Op hun meegebrachte bordjes vielen leuzen te lezen als ‘nep-feminist’ en ‘emancipatie voor vrouw en vluchteling’.
Maar het werd nog erger. Toen toegesnelde agenten de dames om identificatie vroegen weigerden zij die te geven. Tien ongeïdentificeerde feministen tolereren, ging de politie een brug te ver. De dames werden terstond afgevoerd naar het politiebureau. “Jullie willen zeker verkracht worden”, riepen PVV-aanhangers hen triomfantelijk na.
Dat het mes aan beide kanten van de politieke breuklijn snijdt, merkte Pegida-leider Edwin Wagensveld tijdens de demonstratie die zijn organisatie op 20 februari in Ede organiseerde. Daar beging hij de doodzonde zijn bedenkingen bij het Nederlandse asielbeleid kracht bij te zetten met een varkensmuts op zijn hoofd. Wederom was de sterke arm der wet er als de kippen bij om hem de mond te snoeren. Wagensveld werd door zes agenten in een politiebus gesmeten. Provocerend gedrag, zo luidde het oordeel van de wetshandhavers. In ieder geval niet provocerend genoeg om hem daadwerkelijk iets ten laste te leggen. Wagensveld mocht na een uurtje brommen weer vertrekken. Met zijn varkensmuts.
Verhuisdozen
Afgelopen zondag was het weer raak. Voorafgaand aan de wedstrijd Feyenoord – Roda JC zijn maar liefst 326 Nederlanders – ja mensen, voetbalsupporters zijn ook Nederlanders – opgepakt en vastgezet. Wat was er aan de hand? Oftewel, waarom achtte de Rotterdamse politie het nodig 326 mensen urenlang in de ondergrondse parkeergarage van hun bureau op te sluiten? Een voetbalveldslag? Treinen gesloopt? Spelersbussen aangevallen? Neen, niets van dat alles. De casus belli was een ludiek protest van een paar honderd Feyenoordsupporters die hun ongenoegen over het Feyenoordbestuur kenbaar wilden maken door een aantal lege verhuisdozen op de stoep van het Maasgebouw te deponeren.
Maar zo ludiek was het allemaal niet, aldus de woordvoerder van de Rotterdamse politie Gerard Spierenburg. Volgens de zegsman hing er een agressieve sfeer en was er helemaal geen toestemming verleend voor de demonstratie. En zonder officiële toestemming met lege verhuisdozen op pad, kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn. Kortom, de politie had alle reden om daadkrachtig op te treden en het hele gezelschap met verhuisdozen en al aan te houden, op te sluiten en vijf uur later met een gepeperde boete weer naar huis te sturen. Eind goed, al goed, zou je denken.
Hinderlaag
Niet dus. Al snel verschenen de eerste verhalen van supporters op social media dat de politie het boekje ver te buiten was gegaan. Er was vrijwel niks gebeurd en een gedeelte van de arrestanten was niet eens betrokken bij het protest maar gewoon onderweg naar het stadion, aldus de gebrouilleerde fans. Nu schreeuwen supporters wel vaker moord en brand na hardhandig politieoptreden, maar als we de berichten van aanwezige journalisten mogen geloven, was er wel degelijk iets niet in de haak. Zo meldde een journalist van TV Rijnmond dat de demonstratie pas grimmig werd nadat de mobiele eenheid hardhandig optrad. Een journalist van de NOS ging nog een stapje verder. Volgens zijn observaties had de politie een hinderlaag gelegd voor de demonstranten: “Insluiting protesterende Feyenoordsupporters was duidelijk door de politie gepland. Alles stond klaar. ME, waterkanon en arrestantenbussen.”
Daarnaast was volgens de verslaggever het grootste deel van de arrestanten niet uit op relletjes of gewelddadigheden: “Het was heel duidelijk bedoeld als een ludieke actie. Ze hadden verhuisdozen meegenomen om te benadrukken dat het bestuur maar beter kon verhuizen.” Naast de aanwezige journalisten zetten ook de officiële supportersvereniging, juristen, en verschillende fracties in de gemeenteraad vraagtekens bij het robuuste politieoptreden. De nationale ombudsman maakte maandag bekend een verkennend onderzoek naar de gebeurtenissen te starten.
Roet in het eten
De politie lijkt de plank aardig misgeslagen te hebben. Buiten het feit dat er honderden mensen om discutabele redenen urenlang van hun vrijheid zijn beroofd, geeft het politieoptreden een verkeerd signaal af. Er waait de laatste tijd een orkaan van ongenoegen over Nederland. Iedereen is wel ergens boos over. Links op rechts. Rechts op links. Feyenoordsupporters op het clubbestuur. Et cetera. Een ludiek protest is een tamelijk onschuldige manier om dit ongenoegen te uiten. Kartonnen bordjes met zachtaardige kreten, varkensmutsen, verhuisdozen; als alle boze Nederlanders daar een voorbeeld aan nemen, scheelt dat menig burgemeester de nodige kopzorgen. De autoriteiten zouden er dus goed aan doen dit soort protesten in goede banen te leiden in plaats van ze onder opgeklopte voorwendselen de kop in te drukken.
Het supportersprotest van afgelopen zondag was een uitgelezen mogelijkheid om het ongenoegen van een deel van de Feyenoordaanhang op een gecontroleerde wijze tot uiting te laten komen. De overspannen reactie van de politie gooide roet in het eten. Het moge duidelijk zijn dat de spelers van Feyenoord niet de enige zijn die geplaagd worden door een vormcrisis. De politie heeft er ook last van.